آیا می دانید عامل بیماری لکه باکتری چگونه به قارچ های شما آسیب میرساند؟

عامل بیماری لکه باکتری، باکتری به نام (tolaasii Pseudomonas) سودوموناس تولاسی می باشد و به این بیماری بلاچ باکتریایی یا Bacterial blotch نیز گفته می شود. لکه باکتریایی ممکن است در سالن‌های پرورش قارچ دکمه ای به صورت اپیدمی درآید، به طوری که کیفیت قارچ‌ها و نیز میزان تولید را به شدت کاهش دهد. اگر سطح قارچ‌ها بعد از آبیاری خشک نشود، احتمال بروز این بیماری بسیار بیشتر خواهد بود.

عامل بیماری لکه باکتری، باکتری به نام (tolaasii Pseudomonas) سودوموناس تولاسی می باشد و به این بیماری بلاچ باکتریایی یا Bacterial blotch نیز گفته می شود. لکه باکتریایی ممکن است در سالن‌های پرورش قارچ دکمه ای به صورت اپیدمی درآید، به طوری که کیفیت قارچ‌ها و نیز میزان تولید را به شدت کاهش دهد. اگر سطح قارچ‌ها بعد از آبیاری خشک نشود، احتمال بروز این بیماری بسیار بیشتر خواهد بود.

علت بیماری

این باکتری، سمی به نام تولازین یا تولاسین تولید می کند که عامل ایجاد لکه های قهوه ای بر روی قارچ می باشد. این سم باعث هضم و تخریب دیواره های سلولی قارچ می شود و به این ترتیب مواد داخل سلول های قارچ را برای استفاده در اختیار باکتری قرار می دهد.

 لکه هایی که توسط این باکتری ایجاد می شوند، ابتدا به صورت زرد رنگ بوده، اما بعداً به رنگ زرد طلایی یا قهوه ای شکلاتی در می آیند. این لکه ها سطحی هستند. بافت قارچ‌های آلوده شبیه قارچ خیس خورده و به رنگ خاکستری یا خاکستری مایل به زرد می باشد. بیماری لکه باکتریایی می تواند در هر مرحله ای از رشد قارچ ظاهر شود، حتی در قارچ‌هایی که بعد از برداشت بسته بندی شده و در داخل یخچال نگهداری می شوند.

مراحل ابتدایی بیماری

در مراحل پیشرفته اگر شرایط رطوبتی برای این بیماری مهیا باشد، لکه ها بزرگ‌تر شده و به هم می پیوندند و گاهی تمام سطح قارچ را می پوشانند. به طور مشابه ساقه های قارچ نیز می توانند آلوده شوند. اگر پس از ایجاد لکه ها رطوبت سالن کاهش پیدا کند، کلاهک های آلوده به صورت شعاعی ترک بر می دارند.

مراحل پیشرفته بیماری

گونه عامل بیماری

لکه باکتریایی کیفیت قارچ را از طریق بی رنگ کردن کلاهک و پایه، حفره دار کردن کلاهک کاهش می دهد. در اصل لکه دار شدن کلاهک به Pseudomonas tolaasii نسبت داده می شود. ولز و همکاران در ایالات متحده و گادفری در نیوزلند و دابینز در کانادا، علائم جدید ناشی از نژادهای P. tolaasii را گزارش کردند. معرفی علائم جدید به طور مشخص به وسیله یک پاتوژن متفاوت از P. tolaasii که به عنوان پایه ی بررسی صنعت قارچ در کانادا برای تفاوت ها در باکتری ها که علائم بیماری لکه ای را مسبب می شوند، صورت گرفت.

 قارچ های معیوب که در سراسر کانادا جمع آوری شدند نشان دادند که عوامل مسبب این علائم انواعی از P. fluorescens و P. tolaasiiو دو نوع دیگر از گونه های باکتریایی بودند. تمام گونه ها که جمع آوری شدند، برای بیماری زایی به وسیله آزمون حفره زایی سریع در قارچ، بررسی شدند. بیش از دو سوم گونه ها، علائم زرد، قهوه ای و سیاه تولید کردند. ۳ میکروارگانیسم مسبب بیماری لکه ای (که بوسیله تست بیوشیمایی معرفی نشدند) به طور آزمایشی به وسیله آنالیز اسید چرب معرفی شدند تحت عنوان: P. putida، Cedecea davisae و Serratia liquefaciens

Pseudomonas putida

Serratia liquefaciens

منابع آلودگی

خاک پوششی و گرد و غبار موجود در هوا، منابع اولیه انتقال این آلودگی به سالن قارچ هستند. این باکتری‌های بیماری‌زا معمولاً در اغلب خاکه‌ای پوششی وجود دارند، حتی پس از پاستوریزاسیون هم دیده می شوند… این باکتری در خاک مرطوب با تاژک‌های خود به سمت قارچ حرکت می کند، چون بوی قارچ را تشخیص می دهد و برای تغذیه خود را به آن می رساند.

وقوع این بیماری بیشتر به اندازه جمعیت باکتری‌ها بر روی کلاهک قارچ مرتبط می باشد تا اندازه جمعیت آن‌ها در خاک پوششی. به همین دلیل است که باقی ماندن رطوبت در سطح کلاهک قارچ لازمه بروز بیماری می باشد. وقتی که بیماری رخ داد، باکتری های عامل لکه باکتریایی، توسط ترشح آب در زمان آبیاری، وسایلی که قارچ چین ها استفاده می کنند و آشغال ها و مگس ها و نماتدها منتقل می شود.

باکتری‌ها وقتی که روی سطح قارچ‌ها قرار گرفتند به شرط وجود رطوبت در سطح قارچ تکثیر می شوند؛ بنابراین وقتی که قطرات آب در اثر آبیاری و یا افزایش رطوبت سالن و تشکیل شبنم بر روی سطح قارچ، برای مدتی بیش از ۳ ساعت باقی بمانند، شرایط برای تکثیر این باکتری‌ها فراهم می شود.

باکتری سودوموناس تولاسی در شرایط فقر غذایی به خوبی زنده می ماند. این باکتری می تواند در خاک بدون قارچ هم زندگی کند. چون آنزیم‌های متعددی تولید می کند که آن را قادر می سازند از حالت بیماری‌زا به حالت غیر بیماری‌زا درآید و از منابع غذایی موجود در خاک استفاده کند. این باکتری در خاک پوششی مرطوب به وسیله تاژک‌های خود به سمت سیگنال‌های غذایی که توسط قارچ خوراکی تولید می شود، حرکت می کند و وقتی که خود را به قارچ رساند، در قطرات آب روی قارچ سریعاً تکثیر شده و بیماری ایجاد می کند. این باکتری در هر ۲۰ دقیقه دو برابر می شود؛ یعنی در یک ساعت، هر باکتری تبدیل به ۸ عدد و پس از ۳ ساعت به ۱۰۰۰ باکتری می رسد.

روش های کنترل بیماری لکه باکتری

۱- استفاده از کمپوست با کیفیت که به طور صحیح پاستوریزه شده است.

۲- رعایت بهداشت کارکنان و کارگران

۳- در تهیه خاک پوششی نباید از خاک‌های آلوده استفاده شود.

۴- استفاده از اسپان سالم

۵- کنترل آفات مخصوصاً مگس ها؛ زیرا به‌راحتی این بیماری را از سالن های مختلف جابجا می کنند.

۶- جلوگیری از تغییرات بیش از حد دمایی و رطوبتی سالن ها؛ تغییرات ناگهانی درجه حرارت و رطوبت باعث افزایش وقوع این بیماری می شود.

۷- بعد از هر آبیاری، سطح اندام قارچ ها را با تهویه خشک کنید قطرات آب روی قارچ‌ها باعث رشد سریع این باکتری می شود.

۸- استفاده از آب کلردار جهت جلوگیری از شیوع و گسترش این بیماری