توجیه اقتصادی پرورش قارچ دکمه ای

در جهان افراد زیادی به کشت و پرورش قارچ های خوراکی مشغول هستند و امروزه با پیشرفتی که در زمینه کشت قارچ خوراکی انجام گرفته است، میزان اشتغال در این زمینه، چندین برابر شده است.

در ایران نیز تولید قارچ در سال ۱۳۷۰ حدود ۳۰۰ تن بوده است و با همت و تلاش قارچ کاران، در سال ۱۳۹۱ به ۹۳ هزار تن رسیده است. در سال ۱۳۷۰ راندمان تولید قارچ در بستر، حدود ۵ کیلوگرم و سرانه تولید (میزان مصرف) ۰/۵ گرم بوده است که این سرانه مصرف در سال ۱۳۹۱ به ۱/۲ کیلوگرم رسیده است. بر طبق آمار فائو، در پرورش قارچ، بین ۱۹۶ کشور مستقل جهان، ما مقام هشتم را کسب نموده ایم.

در جهان افراد زیادی به کشت و پرورش قارچ های خوراکی مشغول هستند و امروزه با پیشرفتی که در زمینه کشت قارچ خوراکی انجام گرفته است، میزان اشتغال در این زمینه، چندین برابر شده است.

در ایران نیز تولید قارچ در سال ۱۳۷۰ حدود ۳۰۰ تن بوده است و با همت و تلاش قارچ کاران، در سال ۱۳۹۱ به ۹۳ هزار تن رسیده است. در سال ۱۳۷۰ راندمان تولید قارچ در بستر، حدود ۵ کیلوگرم و سرانه تولید (میزان مصرف) ۰/۵ گرم بوده است که این سرانه مصرف در سال ۱۳۹۱ به ۱/۲ کیلوگرم رسیده است. بر طبق آمار فائو، در پرورش قارچ، بین ۱۹۶ کشور مستقل جهان، ما مقام هشتم را کسب نموده ایم.

 

کشت قارچ خوراکی، یک محصول زود بازده است که کشت آن به دلایلی نظیر شاخص اقتصادی، زیست محیطی، تغذیه ای و دارویی اهمیت زیادی پیدا کرده است.

در هر سیستم سرمایه گذاری باید توجه داشت که درآمد حاصل از آن فعالیت به حدی باشد که نه تنها جبران هزینه های صرف شده را بنماید بلکه سود مناسبی را برای فرد داشته باشد، در زمینه کشت قارچ نیز چنین است.

عوامل مختلفی بر روی شروع فعالیت کشت قارچ و درآمد حاصل از آن، تاثیر گذار است که عبارتند از:

۱- محل احداث سالن

این مورد بسیار مهم است. علاوه بر بحث نزدیکی مزرعه به بازار فروش، شرایط محیطی مورد نیاز یک گونه خاص قارچ نیز تحت تاثیر نوع منطقه قرار دارد. اگر دمای منطقه ای خیلی بالاتر یا خیلی پایین تر از نیاز محیطی گونه قارچ باشد، باید هزینه زیادی را صرف تهیه تجهیزات و امکانات نمود تا بتوان محیط را متناسب با نیاز قارچ، تنظیم کرد.

۲- میزان در دسترس بودن منابع طبیعی

۳- طراحی ساختمان و مصالح

۴- میزان پیچیدگی و قیمت دستگاه ها و تجهیزات

 

سرمایه گذاری اولیه برای شروع کشت قارچ

۱- هزینه راه اندازی یک سالن استاندارد از قبیل ساختن ساختمان، عایق کاری سالن، ضدعفونی کردن سالن و….

۲- گذراندن دوره های آموزشی برای راه اندازی سالن، کاشت قارچ و مدیریت سالن کشت به بهترین نحو

 

۳- هزینه مربوط به قفسه بندی سالن

۴- خرید دستگاه ها و تجهیزات

۵- خرید مواد مانند کمپوست، خاک پوششی، سموم و …

۶- هزینه های ثابت مانند هزینه آب، برق، گاز

 

 در کل این گونه بگوییم که هزینه‌های پرورش قارچ بیش از هر چیزی به مدیریت سالن کشت، نحوه تولید قارچ، میزان تولید و کیفیت محصول تولید شده بستگی دارد.

توجیه اقتصادی کشت قارچ خوراکی

۱- کشت قارچ، یک محصول زود بازده است که باعث می شود اگر کشت اصولی صورت گیرد، خیلی زود سرمایه اولیه در کنار سود حاصل از کشت به فرد برگردد.

۲- در مزارع کشت قارچ، از واحد حجم به جای سطح برای کشت استفاده می گردد. به این معنی که چون قفسه بندی انجام می شود در نتیجه در یک مساحت مشخص، می توان چند قفسه را بر روی هم قرار داد و از همان سطح کم، تولید زیادی را به دست آورد. درنتیجه فرد می تواند در یک محیط کوچک نیز اقدام به کشت نماید.

۳- در هر هکتار از زمین کشاورزی امکان اشتغال زایی ۱ یا حداکثر ۲ شغل وجود دارد ولی برای یک واحد ۱۰۰ تنی تولید قارچ، می توان ۲۰ تا ۳۰ نفر را به کار گرفت.

۴- در هر متر مربع سالن تولید قارچ در سال می توان چهار دوره و در مجموع ۴۰ کیلوگرم قارچ برداشت کرد که با بکار گیری از روش های مطلوب و فراهم کردن وضعیت مناسب، می توان این مقدار را به ۱۲۰ کیلوگرم در هر مترمربع رساند که بازدهی اقتصادی مطلوبی محسوب می شود و بسیار سودآور است.

۵- هیچ محصولی مانند قارچ، در هر متر مربع چنین سود و درآمد اقتصادی خوبی ندارد.

۶- جالب است بدانید که کشت قارچ خوراکی، در صنعت، پزشکی و کشاورزی و همچنین رشد و توسعه صادرات غیرنفتی نقش بسزایی را ایفا می کند.

نکات مهم

۱- هرچه سطح زیر کشت بیشتر شود، میزان بهره برداری از آن بیشتر شده و درنتیجه درآمد افزایش خواهد یافت به همین دلیل توصیه می شود که در سالن کشت، از حداکثر فضا استفاده شود.

۲- در مقیاس های کوچک و محدود، کم هزینه ترین روش کشت با قیمت ارزان، کشت کیسه ای قارچ است.

 

 

۳- بین دو قارچ صدفی و دکمه ای، درست است که تولید قارچ دکمه ای سرمایه گذاری بیشتری را نیاز دارد ولی همیشه برای تولید یک محصول باید به تقاضای بازار توجه داشت. در ایران بیشترین میزان تقاضا برای قارچ های دکمه ای است. همچنین لازم است بدانید که ماندگاری قارچ صدفی کمتر از قارچ دکمه ای است و باید سریع مصرف شود درنتیجه اگر قصد دارید این محصول را کشت کنید، قبل از کشت، از نظر بازار فروش، مطمئن باشید.