کمپوست در پرورش قارچ دکمه ای چیست؟

کمپوست، مخلوط بقایای حیوانی و گیاهی است. دلیل لزوم وجود این دو ماده در کمپوست این است که در اثر فعالیت میکروارگانیسم ها، مواد معدنی، کربوهیدرات ها و پروتئین هایی که داخل این بقایا وجود دارد، به شکل قابل جذب برای قارچ در می آید.

 

در کنار این مواد، قارچ به لیگنین زیاد نیز نیاز دارد و برای تامین این ماده، کاه (مواد گیاهی) به این مخلوط اضافه می شود. از طرف دیگر، کاه سرشار از سلولز است که با تجزیه آن، ویتامین های مورد نیاز قارچ یه داخل مخلوط رها می شود تا قارچ بتواند از آن استفاده کند.

اهداف کمپوست سازی

– مخلوط بقایای حیوانی و کاه و کلش باعث می شود پس از تجزیه، این مواد به فرمی تبدیل می شوند که قارچ بتواند به راحتی استفاده کند در حالی که برای میکروارگانیسم های دیگر قابل استفاده نباشد.

– با انجام فرآیند تخمیر در کمپوست، سبب می شود دما تا حدی بالا برود که میکروارگانیسم های مضر و عوامل بیماری زا را از بین ببرد.

– کمپوست، محیطی را فراهم می کند که میکروارگانیسم های مفید که به رشد قارچ کمک می کند، به راحتی بتوانند رشد کنند.

کمپوست، مخلوط بقایای حیوانی و گیاهی است. دلیل لزوم وجود این دو ماده در کمپوست این است که در اثر فعالیت میکروارگانیسم ها، مواد معدنی، کربوهیدرات ها و پروتئین هایی که داخل این بقایا وجود دارد، به شکل قابل جذب برای قارچ در می آید.

 

در کنار این مواد، قارچ به لیگنین زیاد نیز نیاز دارد و برای تامین این ماده، کاه (مواد گیاهی) به این مخلوط اضافه می شود. از طرف دیگر، کاه سرشار از سلولز است که با تجزیه آن، ویتامین های مورد نیاز قارچ یه داخل مخلوط رها می شود تا قارچ بتواند از آن استفاده کند.

اهداف کمپوست سازی

– مخلوط بقایای حیوانی و کاه و کلش باعث می شود پس از تجزیه، این مواد به فرمی تبدیل می شوند که قارچ بتواند به راحتی استفاده کند در حالی که برای میکروارگانیسم های دیگر قابل استفاده نباشد.

– با انجام فرآیند تخمیر در کمپوست، سبب می شود دما تا حدی بالا برود که میکروارگانیسم های مضر و عوامل بیماری زا را از بین ببرد.

– کمپوست، محیطی را فراهم می کند که میکروارگانیسم های مفید که به رشد قارچ کمک می کند، به راحتی بتوانند رشد کنند.

دو ویژگی اصلی کمپوست تولیدی

کمپوست انتخابی

کمپوست انتخابی یک بستر مغذی است که به طور مشخص برای میسلیوم های قارچ تهیه و آماده سازی شده و برای سایر عوامل و ارگانیسم ها چندان مفید و مغذی نیست. این فاکتور در صورتی که نمی توانید در سالن های کشت خود شرایط بهداشتی و ایده آل را ایجاد نمایید، بسیار مهم است زیرا در این گونه سالن ها انواع مختلف آفات و بیماری ها وجود دارد و مناسب نبودن کمپوست برای عوامل بیماری زا در کاهش میزان خسارت، تاثیر چشمگیری دارد.

کمپوست یکنواخت

علاوه بر انتخابی بودن، یکنواخت بودن کمپوست نیز بسیار مهم است. یکنواخت بودن کمپوست نشان دهنده و تعیین کننده چگونگی انجام فرآیند رشد قارچ است. کمپوست یکنواخت کمپوستی است که دارای ساختار و رطوبت یکسان باشد . وجود بخش هایی با فعالیت بی هوازی  و نیز وجود کاه های پوسیده نشده، دو نشانه عمده در عدم یکنواخت بودن کمپوست است.

پنج ماده اصلی در ساخت کمپوست

1. آب
2. کاه (کربوهیدرات های دیر تجزیه شونده)
3. کود مرغی (کربوهیدرات های سریع تجزیه شونده)
4. نیتروژن (پروتئین ها)
5. سنگ گچ

 

آب

آب یکی از مواد ضروری برای قارچ است زیرا عموم قارچ ها ۹۳-۹۰ درصد آب دارند. علاوه بر این آب به عنوان یک ماده حامل در بستر عمل می کند؛ بدین صورت که مواد غذایی مورد نیاز قارچ، به وسیله آب تامین می گردد.

به طور کلی هر کیلوگرم قارچ نیاز به ۲ لیتر آب دارد که ۱ لیتر آن به صورت مواد غذایی در اختیار قارچ قرار می گیرد و ۱ لیتر آن در طی دوره کاشت و پرورش قارچ تبخیر می شود. به طور میانگین ۹۰-۷۰ درصد آب مورد نیاز همه قارچ ها، مستقیم یا غیر مستقیم تبخیر می شود و آب مورد نیاز قارچ نیز از طریق خاک پوششی جذب می شود.

در فلاش های آخر، میزان تبخیر آب از سطح خاک پوششی افزایش می یابد و به همین دلیل نیاز است که خاک پوششی را منظم آبیاری و آب پاشی نمود.

 

کاه

کاه گندم، چاودار یا دیگر علف ها را می توان برای تهیه کمپوست استفاده نمود زیرا این مواد دارای کربوهیدرات دیر تجزیه شونده بوده و سبب ایجاد ساختار مناسب در بستر می گردد.

ویژگی های کاه و کلش مورد استفاده برای تهیه کمپوست

– حفظ ساختار بستر پس از آبیاری اهمیت زیادی دارد

– طول و میزان سختی کاه نیز نقش مهمی را بر عهده دارد. اگر کاه و کلش طویل باشند، باید قبل از تهیه کمپوست، خرد شوند زیرا اگر قطعات کاه بزرگ باشند، بین آنها فاصله می افتد و درنتیجه به دلیل عدم وجود چسبندگی، سریع رطوبت خود را از دست می دهد و از طرفی تخمیر مواد دیرتر انجام می شود.

– باید توجه داشت که کاه ظرفیت آبگیری بالایی داشته باشد.

 

 

انواع کاه مورد استفاده در تهیه کمپوست (جهت مشاهده واضح تر جدول، روی آن کلیک نمایید)

کربوهیدرات های سریع تجزیه شونده

این دسته از مواد به این دلیل اضافه می شوند که فرآیند تخمیر را تحریک و تسریع نمایند زیرا این کربوهیدرات ها به سرعت و به وسیله میکروارگانیسم های Mesophilic تجزیه شده و در نتیجه میزان نیتروژن توسط این میکروارگانیسم ها شروع به کاهش می نماید.

کودهای گرم شده (نسوخته) حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات سریع تجزیه شونده و ۳/۵ – ۴ درصد نیتروژن می باشد. از دیگر منابع حاوی این مواد می توان به کود مرغی و پر پرندگان اشاره نمود.

کاهش تدریجی کربوهیدرات سریع تجزیه شونده

نیتروژن

نیتروژن به شکل پروتئین، یک ماده غذایی مهم برای قارچ است. ارتباط بین میزان کربوهیدرات و نیتروژن که تحت عنوان نسبت کربن به نیتروژن تعریف می شود، یک فاکتور مهم در تعیین یکنواختی کمپوست است.

درصد نیتروژن موجود در کمپوست

سنگ گچ

سنگ گچ به ۳ دلیل به کمپوست اضافه می شود:

– بهبود ساختار کمپوست

– کاهش اسیدیته در دوره کمپوست سازی

– ایجاد یک بافر PH در طول دوره رشد و پرورش قارچ

 

تقسیم بندی کمپوست از نظر مواد تشکیل دهنده آن

کمپوست طبیعی:

مخلوطی از کود اسبی و کلش گندم می باشد.

معایب:

– در تهیه این کمپوست، اگر دقت لازم در طول مراحل تولید و و کمپوست یکنواختی حاصل نشود، حرارت درون بلوک های کمپوست بالا می رود و تاثیر نامطلوبی بر رشد میسلیوم قارچ می گذارد.

– با توجه به اینکه کود اسبی داخل این کمپوست وجود ندارد، اگر ضدعفونی کردن اصولی انجام نشود، محیط برای رشد میکرو ارگانیسم های بیماری زا، فراهم شده و به قارچ آسیب می رسد.

 

کمپوست مصنوعی:

پایه و اساس کمپوست سازی کلش گندم می باشد. مواد دیگر آن عبارتند از کود مرغی، پودر سنگ گچ و آب.

در ایران فقط کمپوست مصنوعی تولید می شود.

مزایا:

– نه تنها کیفیت آن در حد کمپوست طبیعی است بلکه گاهی کیفیت آن بیشتر از کمپوست طبیعی است.

– تهویه مناسبی در بستر صورت می گیرد درنتیجه محصول آن بیشتر است.

عیب:

– اگر رطوبت هوا کاهش یابد، این کمپوست سریع تر خشک می شود.

 

نکات مهم کمپوست سازی

1. از کلش همان سال استفاده شود.
2. کلش نباید زیاد در معرض باران و آفتاب باشد.
3. کلش نباید خرد و خاک آلود باشد.

 

 

1. کلش را نباید خرد کنیم.
2. کود مرغی مرغ گوشتی باشد.
3. از کود مرغی خیس استفاده نکنید.
4. کود مرغی را حتما سرند و خرد و سپس استفاده نمایید.
5. پیش خیساندن و شستن سبب کاهش گل و لای کمپوست می شود.
6. استفاده کمتر یا بیشتر از کود مرغی و سنگ گچ دردسرساز است.
7. مرحله مخلوط کردن کلش و کود مرغی به درستی انجام شود.
8. از بیش از حد خشک یا خیس ماندن مواد جلوگیری کنید.
9. برگردان ها را به موقع یعنی به محض ثابت شدن دما انجام دهید.
10. در بونکر میزان هوادهی کافی داشته باشید.
11. کف سایت (پیست) را با فشار زیاد آب بشویید.
12. تعداد برگردان کم و زیاد مشکل ساز است.
13. کمپوست به مدت زیادتر در بونکر نماند.
14. آب حوضچه سایت هر چند وقت یکبار کاملا عوض شود و گل و لای کف خارج شود.
15. آب حوضچه هوادهی شود و به صورت مکانیکی تصفیه شود.
16. در روزهای آخر از آب کثیف استفاده نکنید.
17. در روزهای آخر رطوبت تونل را کاهش دهید و از انتقال کمپوست خیس و خام به تونل خودداری کنید.